24
آگوست

بزه کاری چیست؟و انواع آن

قانون مجازات اسلامی ایران اصول و ضوابط قانونی را برای جرایم مختلف در جامعه مشخص نموده است. یکی از مواردی که در قانون مجازات و قانون آیین دادرسی کیفری مطرح شده، مفهوم بزه کار و بزه دیده است. این مفهوم در قانون اسلامی ایران برای تعریف و تبیین حقوق و وظایف افراد در جامعه و مسئولیت ناشی از اعمال غیر قانونی و جرایم به کار رفته است. در این مقاله، به بررسی معنا و تفسیر بزهکار و بزه دیده در قانون مجازات اسلامی ایران خواهیم پرداخت.

بزهکار و بزه دیده

بزهکار کیست؟

 

شخصی که مرتکب جرم می شود، بزهکار نامیده می شود. بزه کار یا مجرم شخصی است که مرتکب بزه یا جرم شده و انجام این عمل توسط وی در دادگاه به اثبات رسیده است. بزه کار با عمل خود نظم و آرامش جامعه را برهم می زند، به همین دلیل قانونگذار متناسب با شدت و نوع جرم، به تعیین مجازات مناسب پرداخته است.

در زمان تعیین مجازات نیز مسائلی از قبیل شرایط روحی و روانی مجرم، شرایط محیط و… مدنظر قرار می گیرد تا تعیین مجازات عادلانه و منعطف صورت گیرد.

ممکن است بزهکار صرفا برای ارتکاب جرم مواخذه شود یا علاوه بر تعیین مجازات، وی به جبران خسارات وارده نیز محکوم گردد. تعیین این نوع مسائل با صلاحدید قاضی و با رعایت مواد قانونی صورت می گیرد.

 

بزهکار و بزه دیده

مطالب مفید:

بزه چیست؟

فعل یا ترک فعل خلاف قانونی که جرم انگاری شده، جرم یا بزه می باشد. جرم یا بزه دارای یکی از مجازات های دیه، تعزیرات، قصاص و حدود است..

جرم به عمدی و غیر عمدی تقسیم می شود. در جرایم عمدی، بزهکار با قصد و آگاهی از نتیجه عمل خلاف قانون را انجام می دهد. جرایم غیر عمدی جرایمی هستند که بدون قصد و آگاهی اتفاق می افتند.

غیر عمدی بودن جرائم منجر به مجازات نداشتن آن نمی شود، جرم چه عمدی و چه غیر عمدی ممکن است به افرادی آسیب وارد نماید. در هر صورت این خسارات و آسیب ها بایستی به نحوی جبران گردند.

به منظور ارتکاب جرم بایستی عناصر تشکیل دهنده جرم از جمله عنصر قانونی، عنصر مادی، عنصر روانی تحقق یافته باشند، در غیر این صورت جرم ارتکابی جرم کامل نیست و در مواردی نیز اصلا جرم به حساب نمی آید.

بزه دیده کیست؟

 

براساس ماده 10 قانون آیین دادرسی کیفری، فردی که از وقوع جرم، متضرر شده بزه دیده نامیده می شود. بزه دیده یا قربانی اولین شخصی است که از ارتکاب جرم از سوی مجرم یا بزه کار متحمل ضرر و زیان می شود. پس از وقوع جرم شخص یا اشخاص متعددی ممکن است از آسیب ببینند یا زندگی آنان تحت تاثیر قرار گیرد، قانون گذار به منظور حمایت از بزه دیده یا بزه دیدگان اقداماتی را در نظر گرفته است.

در صورتی که بزه دیده تعقیب مرتکب جرم را درخواست نماید، شاکی نامیده می شود. اگر شکایت به منظور جبران خسارت و مجازات مرتکب صورت گرفته باشد، مدعی خصوصی نامیده می شود.

بزهکار و بزه دیده در قانون مجازات اسلامی ایران دو مفهومی هستند که برای تعریف و تبیین جرم و مجازات استفاده می‌شود. به منظور حفظ امنیت جامعه و دفع خطرات جرمی، مجازات‌های سنگین و متناسب در برابر افرادی که در این جرایم شریک هستند، تعیین شده است.