The Blog Single

قرارداد جعاله چیست؟

برای دانستن جواب این سوال که قرارداد جعاله چیست؟ ابتدا به توضیح مختصری از تعریف جعاله در قانون اساسی می‌پردازیم. قرارداد جعاله یا عقد جعاله، یکی از انواع عقود معین در موضوع قانون مدنی ۵۶۱ است. در این نوع قرارداد، یک شخص (جاعل) به تعهد می‌رسد که به ازای انجام عملی خاص، اجرتی را به شخص دیگری (عامل) پرداخت کند. این عمل می‌تواند توسط یک شخص خاص یا شخصی غیرمعین انجام شود. به عنوان مثال، فردی می‌تواند با انعقاد قرارداد جعاله، مبلغی را به هر کسی که اشیای گم‌شده او را پیدا کند، پرداخت کند.

قرارداد جعاله

ماده قانون مدنی  جعاله

ارکان قرارداد جعاله مطابق با ماده 562 قانون مدنی شامل موارد زیر می‌شود:

1. جاعل: شخصی که به تعهد پرداخت اجرت می‌شود.
2. عامل: شخصی که در ازای دریافت اجرت، عمل مورد نظر جاعل را انجام می‌دهد.
3. جُعل: اجرتی که جاعل ملتزم به پرداخت آن به عامل است.

مشاوره حقوقی با وکلای پایه یک دادگستری

قرارداد جعاله، تا زمانی که عمل مورد نظر جاعل به پایان نرسیده است، قابل لغو است. با این حال، اگر جاعل در اثنای انجام عمل، رجوع کند، عامل مستحق دریافت اجرت المثل خواهد بود.

قرارداد جعاله چیست؟

شرایط انعقاد قرارداد جعاله عبارتند از:

• عمل باید مشروع باشد:

انجام عمل نامشروع قانونی است و قرارداد جعاله بر عملی نامشروع باطل است.

• عمل باید در عرف عقلایی باشد:

عمل مورد نظر بر جاعل واجب نباشد و با عقل و منطق سازگار باشد.

انواع قرارداد جعاله

 جعاله عام:

در این نوع قرارداد، عامل فردی غیرمعین است و جاعل شخص خاصی را برای انجام کار مورد نظر در نظر نمی‌گیرد. فوت یا محجور شدن هر یک از طرفین در عقد جعاله ، عقد جعاله جزء عقود جایز می باشد که با فوت و حجر هر یک از طرفین فسخ می‌شود. در صورتی که جاعل قبل از انجام کار فوت یا محجور شود، وراث و ولی مردود جاعل مستحق دریافت اجرت خواهند بود. همچنین، در صورتی که عامل قبل از انجام کار فوت یا محجور شود، وراث و ولی مردود عامل مستحق دریافت اجرت نخواهند بود و جاعل نیز ملزم به پرداخت هیچگونه اجرتی نخواهد بود.

علاوه بر این، در صورتی که جاعل قبل از انجام کار توسط عامل رجوع نماید و از انجام کار صرف نظر کند، واجب است که به عامل اجرت المثل عمل عامل را تادیه نماید. اما اگر عامل در اثنای انجام کار رجوع نماید و کار را به نتیجه نرسانده و از انجام کار صرف نظر کند، عامل مستحق دریافت هیچگونه اجرتی نخواهد بود و جاعل نیز ملزم به پرداخت هیچگونه اجرتی نخواهد بود.

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که جعاله در برخی قراردادها و موارد خاص قانونی اجازه داده شده است. اما در مواردی که قانون مختصری در مورد جعاله وجود ندارد، احتیاط و مشورت با کارشناسان حقوقی توصیه می‌شود تا در قراردادهای خود دقت کنید و از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری کنید.

جعاله خاص:

در برخی موارد خاص، قانون ممکن است به جعاله اجازه دهد و شرایط خاصی را برای فسخ عقد جعاله تعیین کند. برای مثال، در برخی قوانین اسلامی، اگر عقد جعاله باشد و جاعل در حال انجام کار فوت کند، وراث و ولی مردود جاعل مستحق دریافت اجرت خواهند بود. اما اگر عقد جعاله باشد و عامل در حال انجام کار فوت کند، وراث و ولی مردود عامل مستحق دریافت اجرت نخواهند بود و جاعل نیز ملزم به پرداخت هیچگونه اجرتی نخواهد بود.

لازم به ذکر است که در مواردی که قوانین و مقررات محلی خاصی در مورد جعاله وجود دارد، می‌بایست به آن‌ها توجه شود. همچنین، توصیه می‌شود قبل از انجام هرگونه قرارداد جعاله، به دقت شرایط و جزئیات قرارداد را بررسی کنید و در صورت نیاز با کمک کارشناسان حقوقی مشورت کنید.

به طور کلی، قرارداد جعاله یک موضوع حقوقی پیچیده است و ممکن است در هر قانون و محدوده قضایی متفاوتی قوانین و مقررات مختلفی وجود داشته باشد. بنابراین، در صورتی که با قرارداد جعاله سر و کار دارید، مهم است که به طور دقیق با مفاهیم و شرایط قانونی مرتبط آشنا شوید و در صورت لزوم از مشاوره حقوقی حرفه‌ای استفاده کنید.