سند رسمی چیست؟
سند رسمی توسط مامورین باصلاحیت تنظیم می‌شود و از آن می‌توان به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا، در مقام دفاع استفاده کرد. اسناد انواع مختلفی دارند و شامل اسناد عادی و رسمی می‌شوند. هر یک از این دو نوع سند، ارکان و ویژگی‌های منحصر‌به‌خود را دارد و نحوه اثبات آن‌ها نیز با یکدیگر، متفاوت است.
سند رسمی چیست؟
در پاسخ به این سوال که سند رسمی چیست؟ می‌توان گفت براساس قانون آیین دادرسی مدنی و کیفری، سند یکی از مهم‌ترین دلایل برای اثبات یک دعوای حقوقی یا یک دعوای کیفری به‌شمار می‌رود. سند به دو دسته عادی و رسمی تقسیم می‌شود و این دو نوع باهم تفاوت‌هایی دارند. از این‌رو تشخیص عادی یا رسمی بودن سند اهمیت پیدا می‌کند.
بنابر ماده 1287 قانون مدنی سندرسمی به‌عنوان اسنادی تعریف شده است که در اداره ثبت اسناد و املاک، دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آن‌ها و برطبق مقررات قانونی تنظیم می‌شوند.
برخلاف قانونی مدنی در قانون ثبت تعریفی مستقل و انحصاری، از اسناد رسمی، ارائه نشده است. با این‌حال قانون ثبت آن دسته از اسنادی را که توسط اداره ثبت و دفترخانه‌های اسناد رسمی صادر می‌شوند، را به‌عنوان اسناد رسمی در نظر می‌گیرد.
ارکان و ویژگی‌های سند رسمی و عادی
برجسته‌ترین ویژگی‌های سند رسمی لازم‌الاجرا بودن و عدم امکان ادعای انکار و تردید به‌حساب می‌آید. البته سایر ارکان و ویژگی های سند رسمی و عادی، شامل موارد زیر می‌شود:
- سند توسط یک مامور رسمی تنظیم می‌شود
- ماموران رسمی از صلاحیت لازم برای تنظیم سند برخوردار باشد و صرفا در حدود صلاحیتی که دارند اقدام به تنطیم و ثبت سند کنند.
- مامور رسمی، مقررات قانونی مربوط به تنظیم سند را رعایت کند.
انواع سند
انواع سند در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند. یک وکیل کیفری می‌تواند به‌طور تخصصی انواع اسناد را برای افراد شرح دهد.
سند عادی
سند عادی به اسنادی گفته می‌شود که در اداره اسناد و املاک، دفاتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی تنظیم و ثبت نشده‌اند. احتمال دارد در هنگام تنظیم و ثبت این نوع اسناد ترتیبات مقرره قانونی رعایت نشود.
اسناد عادی فقط در رابطه با افرادی که در تنظیم آن‌ها شرکت داشته‌اند و ورثه آنان معتبر هستند. درصورت وجود نسخه‌های متعدد از یک سند عادی، هر یک از نسخه‌ها درصورتی اعتبار خواهد داشت که دارای امضای اصل باشد.
سند رسمی
سند رسمی خود به 3 نوع تقسیم می‌شود. دسته اول اسنادی هستند که در اداره ثبت اسناد و املاک ثبت شده‌اند همانند سند مالکیت. در واقع بهترین وکیل ملکی برای مطرح‌کردن دعاوی مرتبط با املاک و اراضی به سند مالکیت نیاز دارد.
دسته دوم اسنادی را شامل می‌شوند که در دفترخانه‌ها یا همان دفاتر اسناد رسمی، به‌ثبت می‌رسند همانند اسناد انتقال قطعی یا سند ازدواج یا سند صلح. درحالی که سومین گروه توسط مامورین رسمی دولت، تنظیم و ثبت می‌شوند همچون گواهینامه یا شناسنامه.
سند عادی در حکم سند رسمی
براساس دو شرط سند عادی در حکم سندرسمی اعتبار دارد و درباره طرفین، وراث و قائم‌مقام قانونی آنان معتبر خواهد بود. شرط اول این است که صدور یک سند اقامه شده علیه یک فرد، توسط همان فرد تصدیق شود. شرط دوم معتبر بودن سند عادی این است که ثابت شود امضا یا مهر شخصی که در محکمه آن سند را تکذیب کرده بود، بر روی سند مزبور وجود دارد.
سند لازم‌الاجرا
درصورتی‌که به‌موجب یک سند لازم‌الاجرا، شخصی بدهکار یا متعهد شود و سپس به اختیار خود، از پرداخت آن بدهی بپرهیزد یا به آن تعهد عمل نکند، طلبکار یا متعهدله می‌تواند بدون نیاز به اقامه دعوی و گرفتن حکم دادگاه با مراجعه به تشکیلات اجرایی مربوط، او را وادار به اجرای موضوع سند کند.
سند در حکم لازم‌الاجرا
سند در حکم لازم الاجرا از‌نظر اجرای موضوع همانند سند لازم‌الاجرا درنظر گرفته می‌شود. چک‌ها یکی از اسناد عادی و در حکم سند لازم‌الاجرا به‌حساب می‌آیند.
مطالب خواندنی:
نکات مهم سند رسمی و اعتبار اسناد
در پاسخ به سوال مشاوره حقوقی چیست و بررسی اهمیت آن می‌توان گفت مشاوران حقوقی و وکلای متخصص در حوزه‌های تخصصی و مشخصی کار می‌کنند. بنابراین هیچ‌کس به اندازه یک وکیل متخصص و ماهر این امکان را ندارد تا دررابطه‌با نکات مهم و اعتبار اسناد اطلاعاتی در اختیار افراد قرار دهد. این نکات عبارتند از:
- در مفهوم کلی سند رسمی به هر نوشته‌ای اطلاق می‌شود که در هنگام اقامه دعوا و طرح ادعا یا دفاع در قبال ادعای مطروحه بتوان به آن استناد کرد.
- هر سند در صورتی معتبر است که در آن امضا، اثر انگشت و یا مهر شخصی که سند به او نسبت داده می‌شود، وجود داشته باشد.
- نوشته‌ای که در اثبات اعمال حقوقی استفاده می‌شود، درحالتی سند به‌حساب می‌آید که توسط اشخاصی که در ایجاد آن اعمال اثر دارند، تنظیم و امضا شود.
- شهادت‌نامه، یک سند محسوب نمی‌شود و فقط اعتبار شهادت را دارد.
- ممکن است سند به صورت پیام باشد و هیچ محکمه یا اداره دولتی نمی‌تواند صرفا به‌دلیل شکل و قالب متفاوت این نوع سند، ارزش اثباتی آن را رد کند.
- مفاد سند درصورتی عدم مخالفت با قوانین، اعتبار دارد.
جمع‌بندی
سند دلیل مهمی در هنگام اقامه دعوا و طرح ادعا یا دفاع در قبال ادعای مطروحه به‌حساب می‌آید. به‌طور کلی اسناد از انواع مختلفی همچون سند عادی، سندرسمی، سند عادی در حکم سند رسمی، سند لازم‌الاجرا و سند در حکم لازم‌الاجرا تشکیل شده‌اند. ارکان اصلی اسناد تنظیم توسط مامور رسمی و صلاحیت‌دار و رعایت مقررات قانونی در تنظیم آن‌ها هستند.
0 comments